🧠 จิตวิทยาการเทรด และสาเหตุหลักที่ทำให้นักเทรดส่วนใหญ่แพ้ตลาด
- โลภ (Greed)
เมื่อเทรดได้กำไร หลายคนมักอยากได้เพิ่ม ไม่ยอมปิดออเดอร์ตามแผน หวังว่าจะไปได้อีก สุดท้ายกราฟกลับทาง กลายเป็นกำไรหายหรือขาดทุน เช่น ตั้งใจจะได้ 30 จุด แต่เห็นขึ้นแรงเลยปล่อยไว้ สุดท้ายติดลบ - กลัว (Fear)
ความกลัวทำให้ตัดสินใจผิด เช่น กลัวขาดทุนจนรีบปิดออเดอร์ ทั้งที่กราฟยังไม่ได้ผิดทาง หรือกลัวเสียเงินจนไม่กล้าเข้าออเดอร์ตามแผน ทำให้พลาดโอกาสดี ๆ - ขาดวินัย (Lack of Discipline)
มีแผนไว้ แต่ไม่ทำตาม เช่น บอกจะตั้ง SL แต่เทรดจริงดันไม่ตั้ง พอกราฟสวนหนัก ก็ไม่กล้ากดปิดเอง สุดท้ายล้างพอร์ต ขาดวินัยคือภัยเงียบที่ทำลายพอร์ตช้า ๆ - แก้มือ (Revenge Trading)
เสียแล้วอยากได้คืน เลยเทรดแบบขาดสติ ใส่ Lot หนักขึ้น หวังเอาคืนเร็ว ๆ กลายเป็นเสียเพิ่ม เพราะตอนนั้นใช้ “อารมณ์” ไม่ใช่ “ระบบ” - ความมั่นใจเกินไป (Overconfidence)
หลังจากได้กำไรมาหลายไม้ มักเกิดอาการ “เรานี่แหละมือโปร” แล้วเริ่มเสี่ยงเกินแผน เช่น เพิ่ม Lot, ไม่ตั้ง Stop loss, เทรดช่วงข่าวแรง สุดท้ายโดนตลาดสั่งสอน - เทรดโดยไม่มีระบบ (No Strategy)
หลายคนใช้แค่ความรู้สึก เช่น เห็นแท่งเขียวยาวก็ Buy เห็นแดงยาวก็ Sell ไม่มีระบบที่ชัดเจน ไม่มี Backtest ไม่มีแผนรับมือกับความผิดพลาด พอผิดก็ไม่รู้จะแก้อย่างไร - ไม่รู้จักตัวเอง (Lack of Self-Awareness)
บางคนเทรดตามเพื่อน ตามคนในกลุ่ม โดยไม่รู้ว่าตัวเองรับความเสี่ยงได้แค่ไหน พอพอร์ตผันผวนก็ตื่นตระหนก คิดมาก นอนไม่หลับ เทรดไปเครียดไป
✅ ทางออก: ฝึกจิตวิทยาการเทรดอย่างไร?
- เขียนแผนเทรด และ “เทรดตามแผน”
- ตั้ง SL/TP ทุกครั้ง และยอมรับผลได้
- เขียนบันทึกเทรด ทบทวนตัวเองบ่อย ๆ
- เทรด Lot ที่เล็กพอจนจิตใจไม่สั่น
- หยุดพักเมื่อรู้ว่าตัวเองใช้อารมณ์
💡 สรุป: แพ้เพราะ “แพ้ตัวเอง” ถ้าควบคุมอารมณ์ได้ เทรดตามระบบ มีวินัย คุณจะกลายเป็น 10% ที่อยู่รอดในตลาดนี้ได้
🌟 ตัวอย่างเทรดเดอร์ที่ดี
คือคนที่มีวินัย คิดเป็นระบบ และเข้าใจจิตใจตัวเอง เช่น:
- Jesse Livermore – ตำนานนักเก็งกำไรยุคเก่า
เขาเคยรวยระดับมหาเศรษฐีจากการ Short ตลาดหุ้นช่วงวิกฤต แต่สิ่งที่น่าสนใจคือเขาเรียนรู้จากความล้มเหลวหลายครั้ง และเน้น “อดทนรอจังหวะ” กับ “เทรดตามแนวโน้มใหญ่” อย่างเคร่งครัด - Mark Douglas – ไม่ได้โด่งดังเพราะทำเงินเยอะ แต่เพราะเขียนหนังสือ “Trading in the Zone”
หนังสือระดับตำนานที่เน้นฝึกจิตวิทยาการเทรด เขาเน้นว่า เทรดเดอร์ที่ดี “ต้องคิดเป็นนักพนันมืออาชีพ” คือ ยอมรับความไม่แน่นอน และคิดแบบมีความน่าจะเป็น - Paul Tudor Jones – มหาเศรษฐีที่ยังเทรดอยู่จนทุกวันนี้
เขาเน้น “การป้องกันทุน” มากกว่าหวังรวยเร็ว และกล่าวว่า “ขาดทุนเป็นเรื่องปกติ แต่ขาดทุนหนัก ๆ คือหายนะ” ทุกครั้งที่เข้าเทรด เขารู้ล่วงหน้าว่าจะเสียเงินเท่าไหร่ - Alexander Elder – ผู้เขียนหนังสือ “The New Trading for a Living”
เขาเน้นเรื่อง “สามเสาหลักของเทรดเดอร์” คือ จิตวิทยา ระบบ และการบริหารเงิน
✅ เทรดเดอร์ที่ดีไม่ได้ชนะทุกไม้ แต่เขา “เอาตัวรอดได้เสมอ” เพราะรู้จักควบคุมความเสี่ยงและจิตใจตัวเอง